ਡਾ. ਸੁਧਾ ਗੁਪਤਾ ਹਿੰਦੀ ਜਗਤ ਦੀ ਮੰਨੀ-ਪ੍ਰਮੰਨੀ ਹਸਤਾਖਰ ਹੈ। ਆਪ ਨੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਲੱਗਭਗ ਹਰ ਵਿਧਾ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਚਾਹੇ ਓਹ ਗੀਤ ਹੋਵੇ ਚਾਹੇ ਕਵਿਤਾ, ਗ਼ਜ਼ਲ, ਬਾਲ ਗੀਤ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਾਇਕੁ, ਤਾਂਕਾ , ਚੋਕਾ ਤੇ ਸੇਦੋਕਾ। ਹਾਇਕੁ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਆਪ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਪ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਕੀ ਸਭਨਾ ਨਾਲ਼ੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਆਪਣਾ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ 'ਚ ਖੁਸ਼ਬੂ ਕਾ ਸਫ਼ਰ, ਲਕੜੀ ਕਾ ਸੁਪਨਾ, ਤਰੁ-ਦੇਵ, ਪਾਰਵੀ ਪੁਰੋਹਿਤ, ਕੂਕੀ ਜੋ ਪਿਕੀ, ਚਾਂਦੀ ਕੇ ਅਰਘੇ ਮੇਂ, ਬਾਬੁਨਾ ਜੋ ਆਏਗੀ, ਆ ਬੈਠੀ ਗੀਤ ਪਰੀ, ਅਕੇਲਾ ਥਾ ਸਮਾਂ, ਚੁਲਬੁਲੀ ਰਾਤ ਨੇ, ਪਾਨੀ ਮਾਂਗਤਾ ਦੇਸ਼, ਕੋਰੀ ਮਾਟੀ ਕੇ ਦੀਏ ਅਤੇ ਧੂਪ ਸੇ ਗੱਪਸ਼ੱਪ ਬਹੁ-ਚਰਚਿਤ ਹਾਇਕੁ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹਨ।
"ਧੂਪ ਸੇ ਗੱਪਸ਼ੱਪ" ਹਾਇਕੁ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜਿਸ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਨਾਂ ਮੈਂ "ਧੁੱਪੜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਪਾਂ" ਰੱਖਿਆ ਹੈ-ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਾਇਕੁ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਹਾਂ।
ਮੂਲ ਰੂਪ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ
1. 1. 1.
फिर अकेली ਫਿਰ ਇੱਕਲੀ फिर अकल्ली
अगहन की रात ਮੱਘਰ ਦੀ ਰਾਤੜੀ मघर दी रातडी
पता पूछती ਪਤਾ ਪੁੱਛਦੀ पता पुछदी
2. 2. 2.
रात होते ही ਰਾਤ ਹੁੰਦਿਆਂ रात हुंदियां
कोहरे से लिपट ਕੋਹਰੇ 'ਚ ਲਿਪਟ कोहरे 'च लिपट
सोया शहर ਸੁੱਤਾ ਸ਼ਹਿਰ सुत्ता शहर
3. 3. 3.
अंधी ज़िन्दगी ਅੰਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ अन्नी ज़िन्दगी
पत्थरों का शहर ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ पत्थरां दा शहर
लहू लुहान ਲਹੂ ਲੁਹਾਨ लहू लुहान
4. 4. 4.
रात या दिन ਰਾਤ ਜਾਂ ਦਿਨ रात जाँ दिन
आँसुओं का मौसम ਹੰਝੂਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ हँझुआं दा मौसम
सदा निखरा ਸਦਾ ਨਿਖਰੇ सदा निखरे
5. 5. 5.
गठरी फटी ਗਠੜੀ ਫਟੀ गठरी फटी
बिखरे हैं बताशे ਬਿਖਰੇ ਨੇ ਪਤਾਸੇ बिखरे ने पतासे
आसमान से ਆਸਮਾਨ ਤੋਂ आसमान तों
6. 6. 6.
करती रही ਭੇੜਦੀ ਰਹੀ भेड़ती रही
धूप से गप -शप ਧੁੱਪੜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਪਾਂ धुपड़ी नाल गप्पां
चाय की चुस्की ਚਾਹ ਚੁਸਕੀ चाह चुसकी
रचनाकार : डॉ सुधा गुप्ता ਰਚਨਾਕਾਰ : ਡਾ. ਸੁਧਾ ਗੁਪਤਾ
(मेरठ - उ . प्र .) (ਮੇਰਠ- ਉ.ਪ੍ਰਦੇਸ਼)
अनुवाद : डॉ हरदीप कौर सन्धु ਅਨੁਵਾਦ : ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
"ਧੂਪ ਸੇ ਗੱਪਸ਼ੱਪ" ਹਾਇਕੁ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜਿਸ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਨਾਂ ਮੈਂ "ਧੁੱਪੜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਪਾਂ" ਰੱਖਿਆ ਹੈ-ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਾਇਕੁ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਹਾਂ।
ਇਹ ਹਾਇਕੁ ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਰੂਪਾਂ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਾਂਗੀ :
ਮੂਲ ਰੂਪ 'ਚ , ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਤੇ ਫੇਰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਲਿਖੇ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਹਾਇਕੁ । ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਏਸ ਲਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿ ਡਾ. ਸੁਧਾ ਗੁਪਤਾ ਜੀ ਆਪ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਹਾਇਕੁ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸ ਸਕਣ ਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਇਕੁ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ 'ਚ ਕਿੱਥੇ ਕੁ ਤੱਕ ਸਫ਼ਲ ਹੋਈ ਹਾਂ।ਮੂਲ ਰੂਪ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ
1. 1. 1.
फिर अकेली ਫਿਰ ਇੱਕਲੀ फिर अकल्ली
अगहन की रात ਮੱਘਰ ਦੀ ਰਾਤੜੀ मघर दी रातडी
पता पूछती ਪਤਾ ਪੁੱਛਦੀ पता पुछदी
2. 2. 2.
रात होते ही ਰਾਤ ਹੁੰਦਿਆਂ रात हुंदियां
कोहरे से लिपट ਕੋਹਰੇ 'ਚ ਲਿਪਟ कोहरे 'च लिपट
सोया शहर ਸੁੱਤਾ ਸ਼ਹਿਰ सुत्ता शहर
3. 3. 3.
अंधी ज़िन्दगी ਅੰਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ अन्नी ज़िन्दगी
पत्थरों का शहर ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ पत्थरां दा शहर
लहू लुहान ਲਹੂ ਲੁਹਾਨ लहू लुहान
4. 4. 4.
रात या दिन ਰਾਤ ਜਾਂ ਦਿਨ रात जाँ दिन
आँसुओं का मौसम ਹੰਝੂਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ हँझुआं दा मौसम
सदा निखरा ਸਦਾ ਨਿਖਰੇ सदा निखरे
5. 5. 5.
गठरी फटी ਗਠੜੀ ਫਟੀ गठरी फटी
बिखरे हैं बताशे ਬਿਖਰੇ ਨੇ ਪਤਾਸੇ बिखरे ने पतासे
आसमान से ਆਸਮਾਨ ਤੋਂ आसमान तों
6. 6. 6.
करती रही ਭੇੜਦੀ ਰਹੀ भेड़ती रही
धूप से गप -शप ਧੁੱਪੜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਪਾਂ धुपड़ी नाल गप्पां
चाय की चुस्की ਚਾਹ ਚੁਸਕੀ चाह चुसकी
रचनाकार : डॉ सुधा गुप्ता ਰਚਨਾਕਾਰ : ਡਾ. ਸੁਧਾ ਗੁਪਤਾ
(मेरठ - उ . प्र .) (ਮੇਰਠ- ਉ.ਪ੍ਰਦੇਸ਼)
अनुवाद : डॉ हरदीप कौर सन्धु ਅਨੁਵਾਦ : ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
डॉ सुधा गुप्ता जी का जैसा उदात्त हाइकु साहित्य वैसा ही मर्मस्पर्शी एवं सफल अनुवाद । किसी भाषा का दूसरी भाषा में छन्द एवं विषयवस्तु का निर्वाह करते हुए अनुवाद करना चुनौतीपूर्ण होता है । डॉ हरदीप कौर सन्धु जी ने अपनी महारत यहाँ भी सिद्ध कर दी है । बहुत बधाई !!
ReplyDeleteਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਸੋਹਣਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਾਰਜ।
ReplyDeleteਭੈਣ ਜੀ ਨੇ ਡਾ. ਸੁਧਾ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਮਿਲਵਾਇਆ.....ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ।
ReplyDeleteਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਹਾਇਕੁਆਂ ਨੇ ਵੀ ਓਹੀ ਅਸਲ ਵਰਗਾ ਸੁਆਦ ਦਿੱਤਾ।
''किसी भी कविता का अविकल अनुवाद कठिन और ना मुमकिन काम है । अगर वह कविता छन्द में बँधी है और उसका अनुवाद उसी छन्द में किया जाए तो यह कवि के लिए बड़ी चुनौती है ड़ॉ हरदीप जी ने इस चुनौती को स्वीकार किया है ।मैंने अपने हाइकु के अनुवाद पढ़े । मुझे आश्चर्य के साथ खुशी भी हुई कि हरदीप जी ने भावों की रक्षा करते हुए अनुवाद को सफलतापूर्वक अंजाम दिया । आप इसी तरह दिन दौ गुनी रात चगुनी तरक्की करती रहो । मेरे सारे के सारे आशीर्वाद आपके लिए ।'' डॉ सुधा गुप्ता मेरठ dr.sudhagupta.meerut@gmail.com
ReplyDelete