ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹਾਇਕੁ ਕੜੀ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ.............
ਆਜ਼ਾਦੀ ..........
ਕਦੇ ਲੱਗਦਾ ਇਹ ਖਿਆਲ
ਪਰੀਬੰਦਾਂ ਦੀ ਟੁਣਕਾਰ ਵਰਗਾ........
ਕਾਸ਼ ਇਹ ਖਿਆਲ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਹਕੀਕਤ ਬਣ ਜਾਵੇ......ਬੱਸ ਏਹੋ ਦੁਆ ਹੈ ਸਾਡੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ।
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਾਇਕੁ 1976-77 ਦੇ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਰਸਾਲੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅੰਕ 'ਚ ਛਪਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਇਹ ਹਾਇਕੁ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਾਇਕੁ ਤਾਂ ਯਾਦ ਰਹਿ ਗਿਆ ਪਰ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਦਵਿੰਦਰ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਹਾਇਕੁ ਪੜ੍ਹਿਆ ਓਦੋਂ ਹਾਇਕੁ -ਕਾਵਿ ਬਾਰੇ ਸਾਡੇ 'ਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ
ਲੱਗੀ ਸਿਉਂਕ
(ਬੇਨਾਮ)
ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
1.
ਪੱਛੋਂ ਦਾ ਬੁੱਲਾ
ਓਧਰੋਂ ਖੁਸ਼ਬੂ ਲੈ
ਟੱਪਿਆ ਹੱਦਾਂ
2.
ਦਿਲ 'ਚ ਖੌਲੇ
ਕਸਕ ਵਤਨ ਦੀ
ਬੂਹੇ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ
3.
ਸਾਂਝ ਦਿਲਾਂ ਦੀ
ਤੋੜਦੀ ਸਰਹੱਦਾਂ
ਧੜਕ ਉੱਠੀ
4.
ਪੰਜ ਪਾਣੀਆਂ
ਗੱਲ਼ ਲੱਗ ਮਿਲਣਾ
ਵਾਹ ਨਾ ਲੀਕਾਂ
5.
ਅਮਨ ਟਿੱਕਾ
ਲਾਈਏ ਕੌਮ ਮੱਥੇ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਨਾਂ
ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ
(ਦੌਦਰ - ਮੋਗਾ)
ਆਜ਼ਾਦੀ ..........
ਕਦੇ ਲੱਗਦਾ ਇਹ ਖਿਆਲ
ਪਰੀਬੰਦਾਂ ਦੀ ਟੁਣਕਾਰ ਵਰਗਾ........
ਕਾਸ਼ ਇਹ ਖਿਆਲ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਹਕੀਕਤ ਬਣ ਜਾਵੇ......ਬੱਸ ਏਹੋ ਦੁਆ ਹੈ ਸਾਡੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ।
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਾਇਕੁ 1976-77 ਦੇ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਰਸਾਲੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅੰਕ 'ਚ ਛਪਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਇਹ ਹਾਇਕੁ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਾਇਕੁ ਤਾਂ ਯਾਦ ਰਹਿ ਗਿਆ ਪਰ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਦਵਿੰਦਰ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਹਾਇਕੁ ਪੜ੍ਹਿਆ ਓਦੋਂ ਹਾਇਕੁ -ਕਾਵਿ ਬਾਰੇ ਸਾਡੇ 'ਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ
ਲੱਗੀ ਸਿਉਂਕ
(ਬੇਨਾਮ)
ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ
1.
ਪੱਛੋਂ ਦਾ ਬੁੱਲਾ
ਓਧਰੋਂ ਖੁਸ਼ਬੂ ਲੈ
ਟੱਪਿਆ ਹੱਦਾਂ
2.
ਦਿਲ 'ਚ ਖੌਲੇ
ਕਸਕ ਵਤਨ ਦੀ
ਬੂਹੇ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ
3.
ਸਾਂਝ ਦਿਲਾਂ ਦੀ
ਤੋੜਦੀ ਸਰਹੱਦਾਂ
ਧੜਕ ਉੱਠੀ
4.
ਪੰਜ ਪਾਣੀਆਂ
ਗੱਲ਼ ਲੱਗ ਮਿਲਣਾ
ਵਾਹ ਨਾ ਲੀਕਾਂ
5.
ਅਮਨ ਟਿੱਕਾ
ਲਾਈਏ ਕੌਮ ਮੱਥੇ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਨਾਂ
ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ
(ਦੌਦਰ - ਮੋਗਾ)
ਸਾਰੇ ਹੀ ਹਾਇਕੁ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਿਆਰੇ....
ReplyDeleteਦਵਿੰਦਰ ਭੈਣ ਜੀ ਦੇ ਹਾਇਕੁ ਬੜੇ ਹੀ ਵਧੀਆ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।
ReplyDeleteਦਿਲ 'ਚ ਖੌਲੇ
ਕਸਕ ਵਤਨ ਦੀ
ਬੂਹੇ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ
ਇਸ ਹਾਇਕੁ 'ਚ ਭੈਣ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਆਵਦੇ ਭਰੇ-ਭਕੁੰਨੇ ਘਰ ਛੱਡ ਏਧਰ ਆ ਗਏ ਸੀ ਤੇ ਆਪਣਾ ਓਹ ਪਿੰਡ ਵੇਖਣਾ ਮੁੜ ਨਸੀਬ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ।
ਵਰਿੰਦਰਜੀਤ
ਦਿਲ 'ਚ ਖੌਲੇ
ReplyDeleteਕਸਕ ਵਤਨ ਦੀ
ਬੂਹੇ ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ
ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਚਿਤਰਣ।
बाह्न दविन्दर जी के सभी हाइकु बहुत अच्छे हैं । आपने 197-77 की प्रीतलड़ी का सन्दर्भ देकर निम्न हाइकु दिया है
ReplyDelete-ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ
ਲੱਗੀ ਸਿਉਂਕ
(ਬੇਨਾਮ) इससे सिद्ध होता है कि पंजाबी में हाइकु की धारा तब सही मार्ग पर थी और अब हरदीप जी ने उसी रास्ते पर उसको मोड़ने का अभियान चलाया है जो ज़रुर सफल होगा ।
lovely ideas
ReplyDelete