ਕਰਮਾ ਜਦੋਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲੱਭਣ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੱਕੇ ਲੱਭਦੇ-ਲੱਭਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਹੋ ਗਈ। ਸੁਰਜੀਤ ਉਸ ਦਾ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ । ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬਟਵਾਰੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਗੁਆਂਢੀ ਸੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ "ਕਰਮੇ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। "
ਸੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਲੋਕ ਕਹਿਣ ਲਗੇ, "ਅਸੀਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਚੱਲਦੇ ਹਾਂ , ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾਵਾਂਗੇ , ਕਰਮਾ ਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਮਿਲ ਜਾਣਾ , ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰਾਂਗੇ। "
ਜਦੋਂ ਕਰਮਾ ਪਰਤਿਆ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ । ਸੁਰਜੀਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਭ ਆਪਣਾ ਸਾਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ । ਪਿੰਡ ਬਾਹਰ ਸਾਡਾ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ ।
ਉਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ," ਸਿੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਆਪਣੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਾਫਿਲੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਵਾਗੇ। ਸਾਡੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗ। "
ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦੇ - ਸੁਣਦੇ ਕਰਮਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਇਆ ।
ਕਰਮੇ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਘਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਤਲਵਾਰ, ਕੁਝ ਬਰਤਨ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਸਨ। ਉਹ ਖਾਣ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਨ ਤਾਂ ਉਹ ਘਰ ਹੀ ਭੁੱਲ ਗਏ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਖੋਜਦੇ - ਖੋਜਦੇ ਪਿੱਛੇ-ਪਿਛੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਰਾਤ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ।
ਸਵੇਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਉਹ ਚੱਲਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ......
ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਨਾ ਮਿਲਿਆ ।
ਦੁਪਹਿਰ ਹੋਈ ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਸ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਵਿਲਕ ਰਹੇ ਸਨ । ਬੱਚੇ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਮੰਗ ਰਹੇ ਸਨ । ਕਰਮੇ ਤੋਂ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਲਕਨਾ ਵੇਖਿਆ ਨਾ ਜਾ ਸਕਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਤਸੱਲੀ ਦੇ ਰਿਹੇ ਸੀ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਖੂਹ ਵਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਟਾਹਲੀ ਅਤੇ ਤੂਤ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਸਨ। ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜ ਗਏ ।
ਕਰਮਾ ਪਾਣੀ ਕੱਢਣ ਦੀ ਤਰਤੀਬ ਸੋਚਣ ਲਗਾ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਲਟੀ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ ਅਤੇ ਪਗੜੀ ਖੋਲ ਕੇ ਇੱਕ ਪਾਸਾ ਬਾਲਟੀ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਦੂਜਾ ਹੱਥਾ ਵਿੱਚ ਫੜ ਲਿਆ । ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਾਲਟੀ ਖੂਹ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਈ ।
ਕੁਝ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਆ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸੁਰਜੀਤ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਤਲਵਾਰਾਂ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਸੁਰਜੀਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਕਰਮੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਿੰਮੜ ਗਈ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ "ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਾਡੀ ਤਰਫ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰਾਂ ਹਨ , ਉਹ ਅੱਠ - ਦਸ ਲੋਕ ਹਨ।" ਉਹ ਡਰਦੀ ਹੋਈ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ "ਤੂੰ ਇਕੱਲਾ ਹੈ, ਇਹ ਲੋਕ ਤੈਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ , ਮੇਰਾ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ-ਕੀ ਕਰਨਗੇ।"
ਕਰਮੇ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ - ਜਲਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਮੇ ਅੱਗੇ ਤਰਲੇ ਕਰਨ ਲੱਗੀ, "ਤੂੰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਆਪ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇ ਤੂੰ ਇਕੱਲਾ ਏ। "
ਕੁਝ ਪਲ ਕਰਮਾ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਕੀ ਕਰਾਂ ?
ਕਰਮਾ ਪੱਥਰ ਦਿਲ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਕਰਮੇ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤਨੀ ਦਾ ਗਲਾ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ । ਫਿਰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਗਲਾ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ।
ਹੁਣ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕੋਲ ਆ ਪੁੱਜੇ।
ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦਾ ਸਿਰ ਧੜ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੰਦਾ । ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ - ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ,ਰਹਿੰਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਭੱਜ ਗਏ।
ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੂਨ ਵਾਂਗ ਨਾਲ ਲਾਲ ਹੋ ਗਈਆਂ । ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਸ਼ ਭੁਲਾ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ।
ਕਰਮੇ ਅਪਣੀ ਲਹੂ ਨਾਲ ਲੱਥਪੱਥ ਤਲਵਾਰ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਇੱਥੇ ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਕਰਮੇ ਲਈ ਸਭ ਅਜਨਬੀ ਸਨ ।
ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਟਵਾਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅਥਰੂ ਲੈ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉੱਠ ਕੇ, ਚਲੇ ਜਾਂਦਾ।
ਹੁਣ ਕਰਮਾ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਖਾਮੋਸ਼ ਬੈਠਾ ਰਹਿੰਦਾ।
ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ (ਸੰਜੀਵ )
(ਐਮ.ਏ ਥਿਏਟਰ ਐਂਡ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ )
ਸ਼ਹਿਰ ਬਲਾਚੌਰ. (ਸ਼ਹਿਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)
link
(ਐਮ.ਏ ਥਿਏਟਰ ਐਂਡ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ )
ਸ਼ਹਿਰ ਬਲਾਚੌਰ. (ਸ਼ਹਿਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)
ਈ-ਮੇਲ: sandeepnar22@yahoo.Com
ਮੋਬਾਈਲ- 9041543692
ਨੋਟ : ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 95 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ ਹੈ। link
ਉਹ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਬੁਰੇ ਸਨ .ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਕਰਮਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੋਈ ਹੋਵੇਗੀ, ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ ਨਹੀਂ .ਥੋਹੜਾ ਜਿਹਾ ਮੈਂ ਭੀ ਇਹ ਸਮਾਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕੀ ਸਮਾਨ ਬਨ੍ਹ ਕੇ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀ ਕਿਥੇ ਜਾਣਾ ਹੈ . ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਰੀਵਾਰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਹਥੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੇ ਬੋਲਨਾ ਕੀ ਹੈ .ਲੂੰ ਕੰਡੇ ਖੇਡ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਹਾਣੀ !
ReplyDelete