ਰੁਣ ਝੁਣ

                                                                           

ਮਾਘ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੂਰਜ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਉਹਲੇ ਰਿਸ਼ਮਾਂ ਦੀ ਲਾਬ ਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੋਸੀ -ਕੋਸੀ ਜਿਹੀ ਧੁੱਪੜੀ ਬਨ੍ਹੇਰਿਆਂ 'ਤੇ ਚਾਨਣ ਬਿਖੇਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਨਿੱਘਾ -ਨਿੱਘਾ ਜਿਹਾ ਦਿਨ ਸੀ। ਨਰਗਸ  ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਕੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੁਗੰਧੀਆਂ ਬਿਖੇਰਦੀ ਪੌਣ ਕਦੇ ਕਦੇ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਚੌਰ ਕਰਦੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਜਦ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਤਾਂ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਹਿਕ ਰਹੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੌਣਾਂ ਦੀ ਝਾਂਜਰ ਸੰਗ ਰਲ ਕੇ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਛਹਿਬਰ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ।      
     ਮੈਂ ਖਿੜਕੀ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਤੱਕਿਆ। ਵਿਹੜੇ 'ਚ ਪਏ ਵੱਡੇ ਭਾਂਡੇ ਦੁਆਲੇ ਗੁਟਾਰਾਂ, ਚਿੜੀਆਂ ਤੇ ਘੁੱਗੀਆਂ ਚਹਿਕਦੀਆਂ ਖੰਭ ਫੜ-ਫੜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਰੋਟੀ ਚਿੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਹਾਂ। ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਓਸ ਭਾਂਡੇ 'ਚ ਰੋਟੀ ਭੋਰ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪਾ ਦਿੰਦੀ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਰੋਟੀ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਵੀ ਜਾਵਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੇ ਪੰਖੇਰੂ ਨਿੱਤ ਸਵੇਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ -ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਐਨਟੀਨਿਆਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਜਾਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਬੈਠ ਚਰਪ -ਚਰਪ ਦਾ ਰਾਗ ਛੇੜ ਮੈਨੂੰ ਚੇਤਾ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ।

        ਹੁਣ ਪੀਲੀ ਚੁੰਝ ਵਾਲੀਆਂ ਦਾਲਚੀਨੀ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਪੰਜ -ਛੇ ਗੁਟਾਰਾਂ ਭੋਰੀ ਰੋਟੀ ਦੇ ਛੋਟੇ -ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਠੁੰਗਾਂ ਮਾਰ ਰਹੀਆਂ ਨੇ । ਦੋ ਹੋਰ ਪੀਲੀ ਚੁੰਝ ਵਾਲੀਆਂ  ਸੁਰਮਈ ਜਿਹੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਡਰਦੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਇੱਕ ਪਾਸਿਓਂ ਮਲਕ ਜਿਹੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਰੋਟੀ ਚੁੱਕ ਦੂਰ ਕੰਧ 'ਤੇ ਜਾ ਬਹਿੰਦੀਆਂ ਨੇ। ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਵੇਖਦਿਆਂ ਗੁਟਾਰਾਂ ਦੇ ਦੋ ਹੋਰ ਜੋੜੇ ਆ ਰਲੇ ਨੇ । ਏਸ ਝੁਰਮਟ ਦੇ ਐਨ ਮੱਧ -ਵਿਚਕਾਰ ਬੈਠਾ ਘੁੱਗੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜੋੜਾ ਬੜੇ ਹੀ ਸਹਿਜੇ ਜਿਹੇ ਰੋਟੀ ਦੀਆਂ ਬੁਰਕੀਆਂ ਨੂੰ ਠੁੰਗਾਂ ਮਾਰ  ਰਿਹਾ ਏ । ਅੱਜ ਕਾਲੀ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀ ਡੱਬਖੜਬੀ ਮੈਨਾ ਵੀ ਆ ਰਲ਼ੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਦੇ -ਕਦੇ ਹੀ ਫੇਰਾ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕਲੀ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਨਮੋਹਣੇ ਜਿਹੇ ਰੰਗ -ਪਰੰਗ ਇੱਕ ਤੋਤੇ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲੁਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਛੋਪਲੇ ਹੀ  ਸਿਰ 'ਤੇ ਕਲਗੀ ਸਜਾਈ ਭੂਰੇ ਤੇ ਹਲਕੇ ਸਲੇਟੀ ਰੰਗੇ ਦੋ ਜੋੜੇ ਕਬੂਤਰਾਂ ਦੇ ਆ ਰਲੇ ਨੇ ਗੁਟਕਣ ਲਈ।             

       ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਦੀ ਰੁਣ ਝੁਣ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਮਨ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਗੁਣਗੁਣਾਉਣ ਲੱਗਾ, "ਬਲਿਹਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਵੱਸਿਆ, ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨਾ ਜਾਏ ਲੱਖਿਆ। "ਮੈਂ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸਾਂ ਕਿ ਜੇ ਸਵੇਰ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਚਹਿਚਹਾਉਣਾ ਇਕ ਮੂਕ ਵੇਦਨਾ ਬਣ ਜਾਣਾ ਸੀ ਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨੇ ਘੋਰ ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਜੂਨ ਹੰਢਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਦਾ ਪੰਛੀ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਰੰਗਲੀ ਬਗੀਚੀ 'ਚ ਜਾ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਤਮਿਕ ਛੋਹਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਆਲ੍ਹਣੇ ਮੈਨੂੰ ਬੜੇ ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ ਸਨ। ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਰੰਗ -ਬਿਰੰਗੇ ਆਂਡੇ ਵੇਖ ਕੇ ਮਨ ਨੂੰ ਧੂਹ ਜੇਹੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਟੋਕਰਾ ਲਾ ਕੇ ਚਿੜੀਆਂ ਫੜ੍ਹ ਖੰਭ ਰੰਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੁਆਦਲੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਦੇ ਸਾਂ । ਵਿਹੜੇ 'ਚ ਬੇਹੀ ਰੋਟੀ ਤੇ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਮੁੱਠੀ ਖਿਲਾਰ ਨਿੱਤ ਆਪਣੀ -ਆਪਣੀ ਰੰਗੀ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਉਡੀਕਣ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ। ਜਦੋਂ ਹੋਰ ਚਿੜੀਆਂ , ਕਾਂ, ਕਬੂਤਰ, ਘੁੱਗੀਆਂ ਤੇ ਕਾਟੋਆਂ ਆ ਵਿਹੜੇ ਖਿਲਰਿਆ ਚੋਗ ਚੁਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਰੋਣਹਾਕੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਮਾਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਰੋਟੀ ਲੈ ਭੋਰ ਕੇ ਪਾਉਂਦੇ ਤੇ ਮੁੜ ਤੋਂ ਉਹੀਓ ਉਡੀਕ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ।              

    ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਇੱਕਲੀ ਬੈਠੀ ਇੱਕ ਘੁੱਗੀ ਦੀ ਘੁੱਗੂ - ਘੂੰ ਨੇ ਮੇਰੀ ਬਿਰਤੀ ਤੋੜੀ। ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਫ਼ਕੀਰ ਵਾਂਗ ਪਾਲਣਹਾਰ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ਅੱਖਾਂ ਮੂੰਦ ਕਿਸੇ ਬੰਦਗੀ 'ਚ ਲੀਨ ਹੋਇਆ ਉਸ ਦਾ ਆਪਾ ਦੁਨਿਆਵੀ ਝਮੇਲਿਆਂ 'ਚ ਉਲਝੇ ਮਨ ਨੂੰ ਓਸ ਰੱਬ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ 'ਚ ਰੱਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਪੰਖੇਰੂਆਂ ਦਾ ਅਗੰਮੀ ਤੇ ਅਤਿਅੰਤ ਸੁਰੀਲਾ ਚਹਿਕਾ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਭਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡੂੰਘੀ ਚੁੱਪ 'ਚ ਸੰਗੀਤ ਤਾਰੀ ਹੋ ਮਨ ਦੀ ਸੱਖਣਤਾ ਨੂੰ ਭਰ ਰਿਹਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।  

ਮਾਘ ਦੀ ਧੁੱਪ 
ਪੰਖੇਰੂ ਰੁਣ ਝੁਣ 
ਚੋਗ -ਚੁਗਣ । 

ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 

ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 381 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ